Η ισότητα των φύλων στην εκπαίδευση

Η Λαμπρινή Ζητουνιάτη, μαθήτρια στα Πρωτοβαδισματα σήμερα είναι 12 ετών και τελείωσε το δημοτικό. Κατά την διάρκεια της τελευταίας της σχολικής χρονιάς στην έκτη δημοτικού τα παιδιά είχαν να διαλέξουν ένα θέμα της αρεσκείας τους και να εκπονήσουν ένα ερευνητικό πρότζεκτ και μετά μια exhibition σχετικά με αυτό . Η Λαμπρινή με την ομάδα της διάλεξε να ερευνήσει το θέμα της ισότητας των δύο φύλων και η Λαμπρινή πιο συγκεκριμένα δούλεψε για το κομμάτι της ισότητας των φύλων στην εκπαίδευση.

Η εργασία της παρόλο που πρόκειται για δουλειά ενος παιδιού του δημοτικού, είναι τόσο αξιόλογη και έχει μεγάλον ενδιαφέρον να διαβαστεί από τους γονείς και τους παιδαγωγούς γι αυτό το λόγο πήραμε την άδεια της Λαμπρινής για να την δημοσιεύσουμε στο blog του σχολείου μας, με την ευχή η νέα γενιά να γίνει αφορμή να αρθούν όλες οι ανισότητες στην εκπαίδευσή!

Η ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

της Λαμπρινής Ζητουνιάτη

"Τα Τελευταία χρόνια υπάρχει ένα μεγάλο ενδιαφέρον για την ισότητα των δύο φύλων στην εκπαίδευση.

Στην χώρα μας το ζήτημα αυτό, ξεκίνησε κατά τη δεκαετία του 1970, η οποία ονομάστηκε «η δεκαετία της γυναίκας» επειδη αναπτύχθηκε τοτε στην Ελλάδα ένα έντονο φεμινιστικό κίνημα. Το 1975 ψηφίστηκε στο Σύνταγμα της Ελλάδας το άρθρο τέσσερα που λέει « ότι όλοι οι έλληνες και οι ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα. Και ότι σκοπός της εκπαίδευσης είναι να συμβάλλει στην ανάπτυξη όλων των μαθητών ανεξάρτητα από το φυλο ή την καταγωγή τους.» Επίσης το 1970 βγήκε ο νόμος για την μετατροπή των σχολείων από αρρένων και θηλέων που ήταν μέχρι τότε σε μικτά για τα δυο φύλα σχόλεια. Πάρα όλους αυτούς τους νόμους και τα φεμινιστικά κινήματα καθώς και το μεγάλο ενδιαφέρον για την ισότητα των δύο φύλων δυστυχώς μέχρι και σήμερα παρατηρούμε στην εκπαίδευση μεγάλες ανισότητες ανάμεσα στα αγόρια και στα κορίτσια.

Στην έρευνα μου θα ασχοληθώ με την διάκριση των δύο φύλων στην εκπαίδευση.

Έχουμε παρατηρήσει ότι η στάση και η αντίληψη των δασκάλων ενισχύουν την διαφορετική συμπεριφορά των δύο φύλων.

Οι εκπαιδευτικοί έχοντας συγκεκριμένες στάσεις και αντιλήψεις , είτε με την θέληση τους , είτε χωρίς να το θέλουν διαιωνίζουν και αναπαράγουν φυλετικές διακρίσεις μέσα στο σχολείο. Όμως η στάση του δασκάλου μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της απόστασης ανάμεσα στα δύο φύλα.

Δυστυχώς Οι δάσκαλοι έχουν την τάση να ταξινομούν τους μαθητές ανάλογα με το φύλο τους. Και επίσης να αποδίδουν ορισμένες ιδιότητες στο ένα ή στο άλλο φυλο και να προσαρμόζουν ανάλογα τη συμπεριφορά τους. Πιο συγκεκριμένα οι δάσκαλοι συνήθως πιστεύουν ότι τα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια είναι πιο ζωηρά, πιο θορυβώδη, πιο επιθετικά , πιο απείθαρχα και πιο κακοί μαθητές. Επίσης πιστεύουν ότι μπορεί να είναι λιγότερο συναισθηματικά και λιγότερο αυτόνομα σε σχέση με τα κορίτσια. Τι μεγάλη αδικία αυτή για τα αγόρια !

Επίσης , σύμφωνα με έρευνες , οι δάσκαλοι πιστεύουν ότι τα κορίτσια είναι πιο έξυπνα, πιο μεθοδικά, είναι καλύτερες μαθήτριες, είναι πιο υπάκουες, είναι πιο επιμελή, πιο πειθαρχημένα, πιο συναισθηματικά.

Έχοντας αυτές τις προκαταλήψεις για τα δύο φύλα , οι δάσκαλοι ενισχύουν την διάκριση ανάμεσα στα αγόρια και στα κορίτσια με τις στάσεις τους, τις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές τους και ξεχωρίζουν τους μαθητές ανάλογα με το φύλο τους Και όχι ανάλογα με τις πραγματικές τους ικανότητες.

Άλλο παράδειγμα που συμβαίνει μέσα στην τάξη . Συνήθως οι εκπαιδευτικοί διαχωρίζουν τους μαθητές σε δύο ομάδες ανάλογα με το φυλο τους …Και βγάζουν τα ανάλογα συμπεράσματα…. Παραδείγματος χάρη «σήμερα τα κορίτσια ήτανε πιο μελετημένα απο ότι τα αγόρια». ή «σήμερα τα αγόρια ήταν πιο ζωηρά από τα κορίτσια».

Οσον αφορά το θέμα της πειθαρχίας. Είδαμε παραπάνω ότι οι εκπαιδευτικοί πολλές φορές έχουν ήδη μία άποψη ότι τα αγόρια είναι πιο απειθαρχα από τα κορίτσια.

Αποτέλεσμα αυτής της προκατάληψης είναι να επιβάλουν διαφορετικές τιμωρίες και να τις εξαρτούν από το φύλο του παιδιού.

Έχουμε παρατηρήσει μέσα από έρευνες ότι ιδιαίτερα οι δασκάλες είναι πιο αυστηρές απέναντι στα αγόρια . Τα τιμωρούν και τα μαλώνουν περισσότερο.

Αυτή η διαφορετική αντιμετώπιση είναι αποτέλεσμα της προκατάληψης τους , ότι τα αγόρια είναι από τη φύση τους πιο ζωηρά άρα χρειάζονται και πιο Αυστηρές τιμωρίες.

Επίσης οι δάσκαλοι συνηθίζουν να χωρίζουν τα παιδιά σύμφωνα με το φυλο τους τόσο μέσα στην τάξη όσο και έξω από αυτήν

Συνήθως βάζουνε στο ίδιο θρανίο να κάθονται άτομα του ίδιου φύλου δύο κορίτσια ή δύο αγόρια.

Άλλες φορές διαχωρίζουν τα παιδιά σύμφωνα με το φυλο τους και έξω από την τάξη. Παραδείγματος χάρη στις γραμμές που κάνουνε τα παιδιά έξω στην αυλή κατά τη διάρκεια της προσευχής ή στις γιορτές ή στις παρελάσεις. Συνήθως μπροστά μπαίνουν τα κορίτσια και πίσω μπαίνουν τα αγόρια. Γιατί φυσικά οι κύριες προηγούνται!

Πολλές φορές οι δάσκαλοι διαχωρίζουν τα παιδιά βάση το φυλο τους στις διάφορες εργασίες .Παραδείγματος χάρη στα κορίτσια βάζουν εργασίες που έχουνε σχέση με την καθαριότητα ή με το στολισμό της αίθουσας στις διάφορες γιορτές γιατί έχουν γούστο ενώ στα αγόρια βάζουν πιο βαριές δουλειές όπως να κουβαλήσουν τα θρανία γιατί τα θεωρούν πιο δυνατά. Αυτό είναι απλά ρατσιστικό!

Τέλός θα σας μιλήσω για το διαχωρισμό των παιδιών σύμφωνα με το φυλο τους κατά τη διάρκεια των μαθημάτων . Για παράδειγμα στο μάθημα της γυμναστικής συνήθως οι δάσκαλοι Ξεχωρίζουν τα αγόρια για την δύναμή τους ,ενώ τα κορίτσια για την χάρη τους και τους βάζουν τις αντίστοιχες ασκήσεις.

Κι σαν να μην έφταναν μόνο αυτά , παρατηρούμε μέσα στα σχολεία το φαινόμενο να ξεχωρίζουν ακόμα και τους ΙΔΙΟΥΣ τους δασκάλους ανάλογα με το φυλο τους και όχι μόνο τους μαθητές. Δηλαδή πόσες φορές έχετε δει γυναίκες εκπαιδευτικούς να αναλαμβάνουν τις μικρότερες τάξεις- την πρώτη την δεύτερα και την τρίτη δημοτικού , ενώ οι άντρες συνάδελφοι τους να παίρνουν τις μεγαλύτερες τάξεις , την Τετάρτη την Πέμπτη και την έκτη;

Αυτό το φαινόμενο περνάει το μήνυμα τόσο ως προς τους μαθητές όσο και προς τους γονείς Ότι οι γυναίκες χρειάζεται να παίρνουν μικρότερες τάξεις για να φροντίζουν τα μικρότερα παιδιά , ενώ οι άντρες να παίρνουν τις μεγαλύτερες τάξεις για να θέτουν καλύτερη πειθαρχία. Δυστυχώς όμως έτσι στερούμε στις μικρότερες ηλικιακές ομάδες τα ανδρικά πρότυπα , που τα έχουν πολύ μεγάλη ανάγκη σε αυτή την ηλικία , ενώ ταυτόχρονα περνάμε το μήνυμα ότι οι άντρες δάσκαλοι Είναι πιο έξυπνοι και πιο ικανοί για να διδάξουν τα μεγαλύτερα παιδιά και δεν τα καταφέρνουν με τα μικρότερα παιδιά , ενώ στις μεγαλύτερες τάξεις για να τις πειθαρχούν χρειάζεται να αναλαμβάνουν καθήκοντα θηριοδαμαστή ! λες και το να διδάξεις την πρώτη γραφή και ανάγνωση είναι εύκολη υπόθεση και Χρειάζεται λιγότερες γνώσεις!!!

Χρειάζεται λοιπόν να είμαστε πολύ προσεκτικοί Κι ευαίσθητοι πάνω σ’ αυτό το θέμα της διάκρισης των αγοριών και των κοριτσιών. Και θα πρέπει πολιτεία να μόρφωσει τους εκπαιδευτικούς για να γίνουνε πιο ευαίσθητοι σε θέματα ανάλογα με το φυλο.

Τα σχολικά βιβλία να παρουσιάζουν πρότυπα ισότητας των δύο φύλων και όχι να αναπαράγουν παραδοσιακά στερεότυπα.

Επίσης όσον αφορά το μάθημα του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού να βοηθάει τους μαθητές και τις μαθήτριες να διαμορφώσουν μία σωστή εικόνα για τα διάφορα επαγγέλματα και τους ρόλους των δύο φύλων μέσα απ αυτά και όχι να δημιουργεί στερεότυπα όσον αφορούν τον επαγγελματικό χώρο , δηλαδή μπορούν και οι άντρες να γίνουν οι νηπιαγωγοί αλλά και οι γυναίκες ποιλοτοι!.

Χρειάζεται οι γονείς αλλά και όλη η κοινωνία να ενημερωθεί και να ευαισθητοποιηθεί για τις κοινωνικές διακρίσεις και ανισότητες σε βάρος του γυναικείου του ανδρικού φύλου.

Και ως προς τους εκπαιδευτικούς χρειάζεται να ευαισθητοποιηθούν με σεμινάρια και με επιμορφωτικά προγράμματα ώστε να σταματήσουν να συμπεριφέρονται διαφορετικά στα αγόρια και στα κορίτσια γιατί όπως έχουμε πει οι ρόλοι των δύο φύλων δεν είναι κάτι έμφυτο που μας ήρθε από τη φύση, αλλά είναι αποτέλεσμα μάθησης μπορούμε λοιπόν και ως γονείς και ως δάσκαλοι και ως μαθητές να καταργήσουμε τα στερεότυπα και να περάσουμε στην πραγματική ισότητα.

Και να θυμόμαστε ότι το φυλο μας δεν είναι αυτό που μας χαρακτηρίζει ούτε οποιοδήποτε άλλο εξωτερικό και τυχαίο γνώρισμα . Αυτό που έχει σημασία είναι η προσωπική αξία του κάθε ατόμου , η νοημοσύνη του , οι κλίσεις του, οι προτιμήσεις του , τα ταλέντα , αλλά και οι ανάγκες του.

Ας υιοθετήσουμε το μοντέλο της ισότητας των δύο φύλων μέσα σε όλη την ύλη των διδασκομένων μαθημάτων! ισως έτσι αλλάξει λίγακι ο κόσμος!

Ευθήνη έχουν και οι εκπαιδευτικοί που χρειάζεται όχι απλά μόνο να ενημερωθούν οι ίδιοι αλλά να ενημερώνουν και να ευαισθητοποιούν όλους και ιδιαίτερα τους γονείς με διαλέξεις και συζητήσεις πάνω στα θέματα της ισότητας των δύο φύλων γιατί μόνο έτσι θα καταφέρουμε να εξαλείψουμε τις διαφορές!!! "

Λαμπρινή Ζητουνιάτη -Μαθήτρια ΣΤ' Δημοτικού at ISP