Μοντεσσοριανή εκπαίδευση και ευ ζην

Νεα έρευνα που συνδεέι την ευημερία με την Μοντεσσοριανή εκπαιδευση

Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Psychology, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια διαπίστωσαν ότι υπάρχει μεγάλη συσχέτιση μεταξύ της Μοντεσσοριανής εκπαίδευσης και της ευημερίας στην ενήλικη ζωή.  Τον Σεπτέμβριο του 2019 είχα την τύχη να παρακολουθήσω το annual Montessori conference  στο Λονδίνο  και να ακούσω την Δρ Angelina Lillard  υπέυθηνη ερευνήτρια να παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής.  

Αν η εκπαίδευση έχει άμεση συσχέτιση με την ποιότητα της ζωής μας ως ενήλικες τότε ένιωσα μια βαθιά ικανοποίηση όχι μόνο για την εργασία μου και την απόφασή μου να μετατρέψω το παραδοσιακό σχολείο μας σε Μοντεσσοριανό, αλλά και για την γονεική επιλογή μου. Ως γονιός που επιλέγω ιδιωτική εκπαίδευση ένιωσα ότι η επιλογή μου επιβεβαιώνεται επιστημονικά και ερευνητικά . Πέρα από τα άμεσα οφέλη που έχει Μοντεσσοριανή παιδαγωγική αναγνωρίζω πλέον ότι αποτελεί σοβαρή επένδυση για την κοινωνικοσυναισθηματική ευημερία του παιδιού μου και των μαθητών μου στην ενήλικη ζωή τους .

Ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποί σκέφτονται και αισθάνονται για την ζωή τους επηρεάζει την υγεία τους , τα επίπεδα ευτυχίας και την μακροζωία. Στην έρευνα πήραν μέρος 1905 ενήλικες, ηλικίας 18–81 ετών και εξεταζόταν  εάν η εκπαίδευση τους  συνδέεται με το Ευ ζην. Το μισό δείγμα στην έρευνα είχε παρακολουθήσει συμβατικό ιδιωτικό σχολείο, οι υπόλοιποι είχαν παρακολουθήσει  Μοντεσσοριανό σχολείο από 2 έως 16 χρόνια.

Οι ερευνητές  εξέτασαν  τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αισθάνονταν σε τέσσερις τομείς : τη γενική ποιότητα ζωής, την κοινωνική ευημερία,  την αυτοπεποίθηση τους  και  το αίσθημα πληρότητας. Διαπιστώθηκε ότι  « η παρακολούθηση μοντεσσοριανού σχολείου για τουλάχιστον δύο χρόνια συνδέεται  με σημαντικά υψηλότερο αίσθημα ευημερίας των  ενηλίκων και στους τέσσερις τομείς. ”

Σε μια πρόσφατη συνέντευξή της, η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ Angeline Lillard είπε ότι  αποδεικνύεται ότι  οι άνθρωποι που είχαν  φοιτήσει τουλάχιστον δύο χρόνια σε Μοντεσσοριανό σχολείο  είχαν υψηλότερη ευημερία από εκείνους που δεν  παρακολούθησαν ποτέ, ακόμη κι αν αυτοί φοιτούσαν σε  ιδιωτικό σχολείο σε όλη τους την προσχολική ζωή. Διαπιστώσαμε επίσης ότι όσο περισσότερο είχε φοιτήσει  κάποιος σε Μοντεσσοριανό σχολείο , τόσο υψηλότερη ήταν  και η ευημερία του.»

Οι ερευνητές ανακάλυψαν  ότι  3 πτυχές της Μοντεσσοριανής εκπαίδευσης ευθύνονται για το ευ ζην. Το πρώτο σχετίζεται με την αυτοδιάθεση (self determination)  και την ευθηνή που  φέρει η ελεύθερη επιλογή δραστηριότητας. Οι μαθητές μιας μοντεσσοριανής τάξης επιλέγουν οι ίδιοι την δουλειά τους σχεδόν όλη την ώρα. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι όλες οι δραστηριότητες σε μια μοντεσσοριανή τάξη έχουν συγκεκριμένο ξεκάθαρο νόημα και στόχο (meaningful activities), δίνοντας ταυτόχρονα και την βαθύτερη αίσθηση του σκοπού στην εργασία του μαθητή. Τέλος η κοινωνική σταθερότητα και συνοχή που προσφέρει η Μοντεσσοριανή τάξη  θρέφει την κοινωνικό συναισθηματική ανάπτυξη και ευνοεί τις σταθερές κοινωνικές σχέσεις καθώς επιτρέπει στα παιδία να παραμείνουν στην ίδια τάξη για 3 χρόνια με τον ίδιο παιδαγωγό και συμμαθητές. Αυτός ο τριετής κύκλος σπουδών  υποστηρίζει την δημιουργία σταθερών κοινωνικών σχέσεων, την αυτοπεποίθηση και  σχετίζεται με αυξημένες ακαδημαϊκές επιδόσεις».

Το παρακάτω σχήμα απεικονίζει τις συνδέσεις μεταξύ των χαρακτηριστικών της μοντεσσοριανής εκπαίδευσής και των τεσσάρων τομέων  ευημερίας της έρευνας.

«Η παρούσα μελέτη», λέει ο Δρ Λίλαρντ, «είναι μια ακόμη απόδειξη  σε ένα όλο και αυξανόμενο σύνολο ερευνών που υποδηλώνουν ότι η Μοντεσσοριανή μέθοδος  είναι καλύτερη  από τα παραδοσιακά εκπαιδευτικά μοντέλα . Δεδομένου ότι όλο και περισσότεροι μαθητές για πάνω από 100 χρόνια, παγκοσμίως , αποφοιτούν  από Μοντεσσοριανά σχολεία χρειάζεται επίσημα να αναγνωριστούν  τα οφέλη που έχει όχι μόνο στην μαθητική αλλά και στην ενήλικη ζωή των αποφοίτων ».